کنفرانس علمی- پژوهشی “تروریزم بین المللی و تهدید های معاصر“ برگزار شد
کنفرانس علمی- پژوهشی “تروریزم بین المللی و تهدید های معاصر“ امروز سه شنبه 15 اگست سال جاری در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان به میزبانی اکادمی علوم تاجیکستان برگزار گردید. در این کنفرانس دانشمندان و پژوهشگران کشور های تاجیکستان، افغانستان، ایران، هند و آسیای مرکزی به گونۀ حضوری و به صورت آنلاین اشتراک ورزیده و در چارچوبِ چهار پنل به سخنرانی ها و ارائۀ تحلیل های شان در زمینه های مربوط به تهدیداتِ تروریزم پرداختند.
در این کنفرانس استاد سید حسین اشراق رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات نبراس نیز اشتراک نموده و سخنرانی را تحت عنوان “افراط گرایی و مفهوم جدیدِ امنیت انسانی” ارائه نمودند.
در این سخنرانی مطرح شد که تهدیداتِ افراطی گری و خطراتِ جدی ناشی از آن در برابرِ “امنیتِ انسانی” در منطقۀ ما، امروزه نیازمندِ تحلیل ها و راهبرد های دقیق و همه جانبه است. اگر برای مهارِ آن تلاش جمعی صورت نگیرد پشیمانی فردا سودی نخواهد داشت، وضعیتی که ساده سازی و برخورد های تاکتیکی با آن درد سر های بزرگ استراتژیک و جیوپولتیک را بوجود آورده و بحران در منطقه را چند بُعدی ساخته است، زیرا منطقۀ ما در سیاست هاي جهانی، بازی های جیوپولتیک و آرزوهای جیواکونومیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به همین دلیل بازیگرانِ مختلف را بر آن داشته است تا برای سهمگیری در “بازی بزرگ جدید“ در منطقۀ ما به رقابت بپردازند، بازی بزرگی که کنشگرانِ دورتر از منطقه را نیز واداشته است تا از اَهرَم و اَهرُم نیابتی تروریزم به عنوان کارتِ بازی جهتِ ناامن سازی موقعیتِ رقبا بهره ببرند.
افزون بر این جنبۀ هراس انگیز، قرار داشتنِ این منطقه در مسیرِ تجارتِ اسلحه و مواد مخدر موجب شده است بازیگران غیرِ دولتی نیز فعال باشند، عاملی که می تواند انگیزۀ براي حضورِ گروه های افراطی باشد، گروه های که از یک سو از افغانستان را به مثابۀ عقبۀ استراتژیک در نظر گرفته و از سوی دیگر “درۀ فرغانه“ را به عنوان نقطۀ اتصال شبکه های شان در کانون توجه قرار داده اند، به همین جهت است که نظریه پردازانِ مسایل صلح از جنبه های جدیدِ مفهوم “امنیت” سخن به میان آورده اند.
استاد اشراق تبیین نمودند که نسل نوینِ مطالعاتِ صلح امروزه از مفاهیم و تعاریف سنتی صلح فراتر رفته و وظیفۀ خود می داند به پرسش هایی مانندِ صلح برای چه کسی و با کدام ارزش ها؟ و صلح در مقابل کدام تهدیدات و با کدام ابزار ها؟ پاسخ بگوید. از همین منظر است که بحثِ محافظت از هستۀ حیاتی همۀ انسان ها در برابرِ تمامی تهدیداتِ شایع به نحوی که با شکوفایی، کمال بلند مدت آدمی، ارزش های آزادی و عدالت سازگاری داشته باشد، در کانون توجه قرار می گیرد.
در سخنرانی یاد شده مطرح گردید که: افراط‌گرایی قرائتِ حداکثری از باورهایی است که برای “دیگری” ارزش قایل نیست و اصل “بینامتنیت” را به رسمیت نمی‌شناسد، از همین رو با نادیده گرفتنِ منزلتِ انسان و بهره وری از خِرَد و نگاه اخلاقی به مسایل را از عرصۀ سیاست ورزی حذف کرده و مدعی بازگشت به ناکجا آبادِ گذشته است، دشوارۀ که حقِ توزیع برابرِ صداها در افق مفهومی را با چالش روبرو نموده و اصل تکثرِ هویت ها و فرهنگ ها را با موانع پیش‌داوری داستان های یکسان انگاری، جوهرگرایی فراتاریخی و بنیادگرایی خشونت بار مواجه نموده است.
در سخنرانی یادآوری شد که افراط‌گرایی با وجودِ آنکه از زمینه های فرهنگی و اجتماعی دین، مذهب، نژاد، قوم و زبان استفاده می برد، اما واقعیت این است که این پدیده نوعی “آسیبِ اجتماعی” و “عکس العمل“ در برابرِ تحولات و دگردیسی های جدید است، تا آنجا که حتا خاستگاه های خودش را نیز متضرر می‌کند. از همین رو تأکید گردید که، استفادۀ ابزاری از گروه های افراطی به واسطۀ برخی دولت ها و قدرت ها و همچنان تصور اینکه ضرر یک گروه افراطی را بواسطۀ گروه افراطی دیگر دفع خواهند کرد، اشتباه استراتژیک به شمار می رود، زیرا گروه های افراطی از شباهت های خانوادگی، ذاتِ مشترک فکری و روانشناسی شبیه هم یعنی “خودشیفتگی – خشونت” برخوردار اند. سرشتِ آنها با تفاوت های شکلی های شان، تغییر نمی کند. آنها در واقع در نوعی اندماج با یکدیگر قرار دارند و جدا کردن شان از یکدیگر خوشباوری بیش نیست.
در سخنرانی یاد شده پیشنهادات ذیل نیز ارائه شد:
– نفی افراط گرایی نیازمند اجماع منطقوی و موضع مشترک در حوزۀ تمدنی ماست، بایستی در این مورد تلاش های روشمند در پیش گرفته شود.
– فهم و نگاه مشترک کشور های منطقه حول محور مبارزۀ هدفمند و جدی در برابرِ افراط گرایی و تثبیتِ فرهنگ امنیتِ منطقه ای برای ثبات.
– به کارگیری دیپلماسی فرهنگی کشور های منطقه، تقویت بینش میان فرهنگی ملل و حمایت از مجموعه های ضد افراطی گری در منطقه.
– تلاش هماهنگ کشور های منطقه در جهتِ شناسایی و قطع منابع مالی افراط گرایان توسط کشور های منطقه.
– حیاتی شمردنِ نظام آموزشی در کشور های منطقه، به جهتِ اینکه آموزش و تجهیزِ شهروندان با مهارتِ تفکرِ انتقادی برای مقابله با تبلیغاتِ افراط گرایانه از اولویت های آموزشی به شمار می رود، برنامه های درسی تاریخ، مطالعات اجتماعی و مدنی باید کانون اصلی این تغییرات قرار گیرند.
– نقش رسانه و تکنولوژی مدیریت فضای مجازی در جهتِ توجیه ذهنیتِ عمومی مردم منطقه بایستی پررنگ تر از پیش جدی گرفته شود، گروه های افراط گرایی از مؤلفه های تبلیغاتی، رسانه ای و فضای مجازی بهره های فراوان می برند، مبارزه با آنها نیز از راه های گوناگون بویژه از رهگذر رسانه ها و فضای مجازی بایستی واجدِ اهمیتِ اساسی انگاشته شود.
– مبارزه با افراط گرایی مستلزم بسیج علمی جهتِ مطالعۀ عالمانۀ این پدیدار است، کشور های منطقه بایستی در این زمینه هماهنگی های لازم را بوجود آورند.
بر کشور های منطقه است که همکاری های حقوقی را ساماندهی نمایند، تا سیاستِ مشترک جنایی برای منطقه ایجاد شود و به عنوان راهبردِ کلان در جهتِ مبارزه با افراط گرایی در دستور کار قرار گیرد.
بر مراکز علمی، کانون های دانشگاهی، حوزه ای، مطالعاتی و پژوهشی کشور های منطقه است تا در زمینه های باروری هرچه بیشترِ تفکر فلسفی، بینش عرفانی و ارزش های معنوی ریشه دار در تمدنِ مشترک منطقۀ ما به فعالیت های شان انسجام بیشتر ببخشند.
کنفرانس دوشنبه نه تنها دوام داده شود و توسعه پیدا کند، که به مثابۀ یکی از روند های تأثیرگذار، به عنوان یکی از محور های گفتگوهای کارشناسانه برای هماهنگی بر ضد افراط گرایی در منطقه مبدل شود.
سخنرانی استاد اشراق در کنفرانس یادشده با وجودِ اینکه جنبه های متنوع معرفتی و تاریخی زمینه های ظهور افراط گریی و راهکار های زوال آن را در بر می گرفت، بر این نکته نیز تأکید نمود: باید کشور های منطقه تمامی امکانات مادی و معنوی شان را در جهتِ مقابله با افراط گرایی و تروریزم بسیج نمایند، در غیرِ آن خطر کماکان در بیخ گوش مان باقی خواهد ماند که به بحران های مهار ناشدنی مبدل خواهند شد و صلح در منطقۀ ما کماکان در تیررس تهدید های جدی افراط گرایی و تروریزم قرار خواهد داشت.
کنفرانس برای یک روز موفقانه ادامه داشت و طی صدورِ اعلامیۀ پایان پذیرفت.
