تجربۀ روشنفکری
مصاحبه با پروفیسور سید حسین اشراق
مفهوم روشنفکری مصداقِ واحد ندارد، این پدیدار در مسیرِ تاریخ همواره دستخوشِ تحول و تطور بوده است، اما به جای تعریف می توان از ویژگی ها آن که “نقدِ قدرت” و “جستجوی حقیقت” است را می توان یاد آور شد.
در افغانستان از همان آغاز ( مواجهه با مدرنیته) بحثِ روشنفکری از بنیان های استوار برخوردار نبود، به جهتِ اینکه پرسش های مبتنی بر مسئولیت های شهروندی و نقد از پدیدة “قدرت” به گونۀ بایسته از پشتوانه های فلسفی، فرهنگی محروم بود و طرح های تغییراتِ اجتماعی نیز بیشتر ار روزنۀ ستیزه های عاطفی مدِ نظر گرفته می شد، بنابراین روشنفکری در افغانستان آن گونۀ که از ویژگی ها و نشانه های آن بحث می شود واجدِ قامتِ بلندی برای دگرگونی های اساسی و مثبت در کشور نبوده است، زیرا جریان های مدعی روشنفکری در دورانِ اوجگیری ایدئولوژی های چپ و راست غالباً مدعی “انسجام” و “کمال” گردیده و با کم بها دادن به نقشِ “نقدِ اجتماعی” شیفتۀ پیشداوری ها و یوتوپیاگرایی های کلان روایت شده اند.
در بارۀ روز جهانی تساهل و رواداری
مصاحبۀ روزنامۀ “نون” با پروفیسور سید حسین اشراق رئیس مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات نبراس در بارۀ روز جهانی تساهل و رواداری
دنیای معاصر به ضرورت مدارا پی برده و حکومت‌های بسیاری سعی می‌کنند تا پرمدارا رفتار کنند اما در افغانستان این فضیلت با بی اعتنایی جدی روبروست. شاید حضور ایدئولوژی های خشونت گرا از یک طرف و فقدان فرهنگ و نهادهای مدرنِ تسهیل‌کننده از طرف دیگر به این بی مهری ها زمینه داده اند. افزون بر آنها، فرهنگ حذف همچون میراثِ تاریخی، استبداد سیاسی ساختار یافته، نبود یا کمبود زمینه‌های انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی و اخلاقی و سرانجام گستردگی خشونت در جامعه، زمینة این را بوجود آورده اند که متأسفانه در کشور ما در حوزه کار های در خورِ شأن فضیلتِ تساهل صورت نگیرد. سهم ما در این زمینه بسیار اندک و حتی تأسف بار است.
مصاحبه
خدا حافظ الگوهای گذشته
گفتگو با استاد سید حسین اشراق رئیس مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات نبراس
گفتگوکننده: هارون مجیدی خبرنگار روزنامۀ ماندگار
10 قوس 1392
شرایط بدِ امروز بیان‌گر این است که سیاست مداران، اندیشمندان و نخبه‌گان کشور همه متوجه این قضیه باشند که ما با الگوهای گذشته، پاسخ پرسش های امروزی را داده نمی توانیم. بهتر این است تا یک فضای گفتمانی مشترک و توسعه محور به میان آید و نخبه‌گان جامعه پیش‌گام شوند و این گفتمان را به عنوان یک گفتمان غالب در بیاورند؛ تا زمینه مساعد شود که با مشارکت در انتخابات، زمینۀ عرض اندام کردن حکومت های ملی به وجود آید، دولت هایی که قانون مدار و پاسخ‌گو باشند تا مسوولیت های ملی خود را گام به گام مطابق نیاز جامعه به پیش ببرد.